മലയാള സിനിമയുടെ ചരിത്രം ആരംഭിക്കുന്നത് 1928-ൽ തിരക്കഥാകൃത്തും സംവിധായകനുമായ ജെ.സി. ഡാനിയേൽ സംവിധാനം ചെയ്ത ‘വിഗതകുമാരൻ’ എന്ന സിനിമയിലൂടെയാണ്. ഈ ചിത്രം ഒരു പരാജയമായിരുന്നുവെങ്കിലും, മലയാള സിനിമയുടെ തുടക്കം കുറിക്കാനുള്ള കടമ ഈ ചിത്രം നിർവഹിച്ചു.
1931-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ‘മാർത്താണ്ഡ വർമ്മ’ എന്ന ചിത്രമാണ് മലയാളത്തിലെ ആദ്യത്തെ ടാക്കി ചിത്രം. സി.വി. രാമൻ പിള്ളയുടെ നോവലിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ഈ ചിത്രം നിർമ്മിച്ചത്.
1940-കളിലും 1950-കളിലും മലയാള സിനിമ പ്രധാനമായും സാമൂഹിക പ്രശ്നങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ചിത്രങ്ങളാണ് നിർമ്മിച്ചിരുന്നത്. പി.ജെ. ചെറിയാൻ സംവിധാനം ചെയ്ത ‘നിർമ്മല’ (1949), കെ.എസ്. സേതുമാധവൻ സംവിധാനം ചെയ്ത ‘അവർ’ (1953), പി. ഭാസ്കരൻ സംവിധാനം ചെയ്ത ‘മുടിയനായ പുത്രൻ’ (1958) എന്നിവ ഇക്കാലഘട്ടത്തിലെ പ്രധാന ചിത്രങ്ങളാണ്.
1960-കളിലും 1970-കളിലും മലയാള സിനിമയിൽ പുതിയൊരു തരംഗം സൃഷ്ടിച്ചു. എം.ടി. വാസുദേവൻ നായർ, തിക്കോടിയൻ, എ. വിൻസെന്റ്, ജോൺ എബ്രഹാം എന്നിവരെ പോലുള്ള പുതുമുഖ സംവിധായകർ രംഗത്തെത്തി. ഇക്കാലഘട്ടത്തിലെ ചിത്രങ്ങൾ സാമൂഹിക പ്രശ്നങ്ങൾക്കൊപ്പം കലാപരമായ ഗുണമേന്മയും ഉള്ളவയായിരുന്നു. ‘ചെമ്മീൻ’ (1965), ‘നിറക്കൂട്ട്’ (1966), ‘Thulabharam’ (1969), ‘Koothuparamba’ (1969), ‘Olavum Theeravum’ (1970) എന്നിവ ഇക്കാലഘട്ടത്തിലെ പ്രധാന ചിത്രങ്ങളാണ്.
1980-കളിൽ മലയാള സിനിമയിൽ വീണ്ടുമൊരു മാറ്റം വന്നു. കമലഹാസൻ, മോഹൻലാൽ, മമ്മൂട്ടി എന്നിവരെ പോലുള്ള പുതുമുഖ നടന്മാർ രംഗത്തെത്തി. ഇക്കാലഘട്ടത്തിലെ ചിത്രങ്ങൾ പ്രധാനമായും കൊമേഴ്‌സ്യൽ ചിത്രങ്ങളായിരുന്നു. ‘കിലിച്ചുണ്ടൻ മാമ്പഴം’ (1980), ‘അരങ്ങേറ്റം’ (1981), ‘പൂച്ചക്കൊരു മൂക്കുത്തി’ (1984), ‘നാടോടിക്കാറ്റ്’ (1987), ‘ഒരു മിന്നൽ മുരടി’ (1989) എന്നിവ ഇക്കാലഘട്ടത്തിലെ പ്രധാന ചിത്രങ്ങളാണ്.
1990-കളിൽ മലയാള സിനിമയിൽ സമാന്തര സിനിമകൾക്കും പ്രാധാന്യം കൂടി.